Шведийн Дулаан Насосны Хэмнэлттэй Систем: Хотын Халаалт ба Барилгын Шинэчлэлд Шинэ Стандарт Тогтоож Буй Европын Жишиг

Швед улс эрчим хүчний системээ нүүрс, газрын тос, уламжлалт түлшнээс салгах урт хугацааны зорилтын хүрээнд дулаан насосыг хотын халаалтын гол шийдэл болгон хөгжүүлсэн дэлхийн тэргүүлэх орнуудын нэг юм. Шведийн Эрчим Хүчний Агентлаг (Energimyndigheten), Европын Дулаан Насосны Холбоо (EHPA), мөн IEA, OECD зэрэг байгууллагын 2023 - 2025 оны тайлангуудаас харахад дулаан насосны хэрэглээ жилээс жилд нэмэгдэж, шинэ болон шинэчлэн баригдсан орон сууцанд үндсэн халаалтын шийдлийн хэмжээнд хүрсэн байна.

Дулаан насосны хамгийн том давуу тал нь хэрэглэж буй цахилгаан эрчим хүчнээс 3 - 4 дахин их дулаан гаргах буюу бусад халаалтын технологиос үлэмж өндөр үр ашигтай байдагт оршдог. Шведийн уур амьсгалын нөхцөл хүйтэн, халаалтын улирал урт байдаг тул орон сууцны халаалтын нийт зардлыг бууруулах бодит хэрэгцээ өндөр. Ийм нөхцөлд газрын гүний дулаан ашигладаг "ground-source heat pump" систем нь хамгийн тогтвортой, удаан ашиглах боломжтой хувилбар болж, барилга тус бүрт жилдээ ойролцоогоор 50 - 65 хувийн энерги хэмнэдэг нь судалгаагаар нотлогдсон. IEA болон Шведийн эрчим хүчний агентлагийн мэдээллээр, энэхүү технологи нь зөвхөн дотоод халаалтад төдийгүй хотын төвлөрсөн дулааны сүлжээнд ч сүүлийн жилүүдэд өргөн нэвтрэх болсон бөгөөд Стокгольм, Гётеборг, Мальмө зэрэг хотууд дулаан насосыг дулаан түгээх станцтай хослуулан ашиглаж, дулаан үйлдвэрлэлийн нүүрстөрөгчийн ялгарлыг эрс бууруулж байна.

Дулаан насосны системийг Шведийн хотууд зөвхөн шинэ барилга байгууламжид бус, хуучин орон сууцны хорооллын шинэчлэлийн үед ч түлхүү ашиглаж эхэлсэн нь судлаачдын анхаарлыг татсан чухал өөрчлөлт юм. Хотын хэмжээний дулаан хангамжид дулаан насос суурилуулснаар дулааны алдагдалтай хуучин барилгуудын нийт хэрэглээг багасгаж, оршин суугчдын төлбөрийн дарамтыг noticeably бууруулсан жишээ олон бий. ScienceDirect дээрх 2024 оны техник-эдийн засгийн дүн шинжилгээний дагуу хуучин 1970–1980 онд баригдсан орон сууцны цогцолборт дулаан насос суурилуулснаар хэрэглээний зардал 58 хувиар буурч, дотор орчны тогтвортой байдал, чийгшлийн түвшин, дулаан тархалтын жигд байдал сайжирсан байна.

Шведийн төрөөс дэмжиж буй бодлого нь дулаан насосыг илүү өргөн нэвтрүүлэхэд шийдвэрлэх нөлөө үзүүлж байгаа бөгөөд 2045 он гэхэд “нүүрстөрөгчийн саармаг” зорилтыг хангахад энэхүү технологийг үндсэн тулгуур системүүдийн нэг гэж тодорхойлсон. Эрчим хүчний агентлагийн мэдээллээр төрийн дэмжлэг, татварын урамшуулал, шинэ барилгын эрчим хүчний нормоор дамжуулан дулаан насосыг "ирээдүйн стандарт технологи" гэсэн байр сууринд хүргэжээ. Өнөөдөр Шведийн орон сууцны нийт халаалтын системийн тал илүү нь дулаан насосоор хангагдаж, борлуулалтын хэмжээ Европт тэргүүлэх түвшинд байгаа нь үүнийг нотолдог.

Энэ технологи зөвхөн эрчим хүчний хэмнэлт, дулаан үйлдвэрлэлийн зардлыг бууруулах төдийгүй дотоод агаарын чанар, барилгын ашиглалтын бат бөх байдал, оршин суугчдын тав тухыг сайжруулсан цогц үр нөлөөтэй. 

Эх сурвалж:

https://www.oecd.org/content/d...

https://en.wikipedia.org/wiki/...

https://www.sciencedirect.com/...